Χειμωνιάτικος Ενιπέας - Διαδρομή

ΧΕΙΜΩΝΙΑΤΙΚΟΣ ΕΝΙΠΕΑΣ - ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΔΙΑΔΡΟΜΗΣ

Η διαδρομή ξεκινά μπροστά από το Γήπεδο του Λιτοχώρου, στην άσφαλτο. Αρχικά κινείται πάνω στο δημόσιο δρόμο με βόρεια κατεύθυνση, προς Σταυρό, Πριόνια. Στα 400 μέτρα, ο δρόμος κάνει μια δεξιά στροφή και ακριβώς εκεί στρίβουμε αριστερά σε χωματόδρομο που φεύγει με νότια κατεύθυνση ενώ ταυτόχρονα ανηφορίζει. Μετά από περίπου 100 μέτρα, αφήνουμε και αυτό το δρόμο, στρίβοντας και πάλι αριστερά, σε έναν ακόμα πιο δευτερεύοντα με νότια κατεύθυνση και χωρίς κλίση ανηφορική, ενώ βλέπουμε στο βάθος το Λιτόχωρο να ξεπροβάλει ανάμεσα από τους θάμνους. Διανύουμε 200 περίπου μέτρα και ο δρόμος αυτός σβήνει μπροστά στο ξεκίνημα ενός κατηφορικού μονοπατιού ανάμεσα σε πουρνάρια. Πρόκειται για παλιό μονοπάτι που οδηγούσε τους Λιτοχωρίτες στα χωράφια τους, περνώντας από την κοίτη του Ενιπέα. Το μονοπάτι είναι σχετικά ασαφές μόνο στο ξεκίνημά του, αμέσως μετά όμως είναι ξεκάθαρο και μάλιστα σε μερικά σημεία ξεχωρίζουν οι τοποθετημένες στρογγυλεμένες ποταμόπετρες που σχημάτιζαν το μονοπάτι.

Φτάνοντας στη κάτω στη ρεματιά, στρίβουμε στα δεξιά (δυτικά) πηγαίνοντας προς το ανάντι της κοίτης του Ενιπέα, την οποία έχουμε στα αριστερά μας. Εδώ η βλάστηση είναι τυπική τέτοιων περιοχών, με μέτριου μεγέθους πλατάνια. Το μονοπάτι είναι στενό έως υποτυπώδες αλλά επίπεδο και σύντομα μας οδηγεί σε μικρή μεταλλική πεζογέφυρα, την οποία και περνάμε. Στην έξοδο της γέφυρας παίρνουμε το δεξί (δυτικό) ανηφορικό σκέλος του μονοπατιού, το οποίο ανηφορίζει ομαλά μόνο στο ξεκίνημά του και αμέσως μετά γίνεται πολύ απότομο αλλά είναι σύντομο. Πλαγιοδρομώντας και ενώ κερδίζει υψόμετρο, σε 100-200 μέτρα βγαίνει σε αγροτικό δρόμο τον οποίο περνάμε απέναντι και βγαίνουμε σε μικρό λιβάδι. Μπροστά μας φαίνονται τα κυπαρίσσια από τα κοιμητήρια του Λιτοχώρου και λίγοι θάμνοι κρύβουν το δημόσιο ασφάλτινο δρόμο που οδηγεί στους Μύλους.

Βγαίνοντας στην άσφαλτο στρίβουμε δεξιά και κινούμαστε πάνω στην άσφαλτο για 200 μέτρα, μέχρι να φτάσουμε στην ταβέρνα με τα πλατάνια. Την προσπερνάμε και κατευθυνόμαστε προς την αρχή του μονοπατιού Ε4 που οδηγεί προς την τοποθεσία Πριόνια μετά από 11 χιλιόμετρα. Ανηφορίζουμε το ξεκίνημα του μονοπατιού και βγαίνουμε στις τσιμεντένιες πλάκες που καλύπτουν το υδρευτικό αυλάκι που μεταφέρει τα νερά του Ενιπέα στο Λιτόχωρο. Κινούμαστε για 100-200 μέτρα πάνω στις πλάκες αυτές και στρίβουμε αριστερά στο γνωστό Ε4 μονοπάτι που ανηφορίζει, έχοντας ξύλινα παραπέτα στην εκτεθειμένη πλευρά του. Μετά από 100 μέτρα κι ενώ συνεχίζουμε να ανηφορίζουμε, υπάρχει στα αριστερά μας διασταύρωση-διχάλα του κύριου μονοπατιού.

Αφήνουμε το κεντρικό μονοπάτι και στρίβουμε αριστερά (ανατολικά) ακολουθώντας το δευτερεύον -υπάρχει και στη διαδρομή του Olympus Marathon- το οποίο είναι επίπεδο στην αρχή του. Αφού περάσουμε εκτεθειμένο σημείο σε βραχωμένο μέρος συνεχίζουμε άλλα 100-150 μέτρα και σε χαρακτηριστική χαλαρή δεξιά στροφή του φεύγουμε κοφτά δεξιά στον ανήφορο (με 90 μοίρες στροφή), που χαρακτηρίζεται από έλλειψη βλάστησης και χαλαρό έδαφος. Στα 50 μέτρα μπαίνουμε σε ξεκάθαρο και καλογραμμένο μονοπάτι, με μικρή ανηφορική κλίση, μέσα σε πεύκα. Σύντομα η κλίση εξαλείφεται και για λίγο κινούμαστε εντελώς επίπεδα, ενώ διακρίνουμε το Λιτόχωρο ανάμεσα στη βλάστηση.Το μονοπάτι συνεχίζεται στενό και με αρκετά σκαμπανεβάσματα, πριν πάρει τον απότομο ανήφοροπρος το ξωκλήσι των Αγίων Αποστόλων.

Το μονοπάτι για τους Αγίους Αποστόλους είναι σύντομο αλλά απότομα ανηφορικό, ανάμεσα σε ψηλόκορμες βελανιδιές και πλατάνια. Φτάνοντας σε μια σύγχρονη μεταλλική εξέδρα, το μονοπάτι στρέφεται αριστερά, γίνεται πλακόστρωτο και μετά από 2-3 στροφές βγαίνει στο δημόσιο ασφάλτινο δρόμο που οδηγεί από το Λιτόχωρο στην τοποθεσία Αη Γιάννη. Στρίβουμε δεξιά στο δρόμο και τον ακολουθούμε για 50 μέτρα, μέχρι εκεί που χωρίζει στα δύο σε σχήμα «Τ». Δεν στρίβουμε ούτε δεξιά ούτε αριστερά αλλά φεύγουμε ευθεία μπροστά μας, εκεί όπου φαίνεται αμυδρά να ξεκινά ένα μονοπάτι. Το μονοπάτι είναι καλογραμμένο και αρκετά ανηφορικό και σε 100 μέτρα βγαίνει σε χωματόδρομο. Πηγαίνουμε προς τον ανήφορο (δεξιά) και στα 40 μέτρα βρισκόμαστε μπροστά στην πόρτα μιας μεγάλης αυλής, που ανήκει στον Ξενώνα Φακή.

Στα αριστερά της αυλόπορτας ξεκινά οριστικά πλέον και χωρίς καμιά άλλη διακοπή της συνέχειάς του το μονοπάτι, το οποίο οι αθλητές θα αφήσουν ξανά μετά από πολλά χιλιόμετρα και καθώς θα πλησιάζουν προς τον τερματισμό. Τώρα η διαδρομή ανηφορίζει για τα καλά την πλαγιά της Γκόλνας. Η βλάστηση είναι πολύ πυκνή και αποτελείται από ψηλούς θάμνους και δέντρα κάθε είδους, αφήνοντας όμως ξεκάθαρο το ίχνος του μονοπατιού, το οποίο είναι συντηρημένο σε κάποιο βαθμό και με σηματοδότηση. Μετά από πολλά στριφογυρίσματα και αφού σε κάποια σημεία επιτρέψει μια καταπληκτική θέα προς το Λιτόχωρο που κείται χαμηλά κάτω, το μονοπάτι βγαίνει σε ομαλότερο πεδίο και περνά από μεγάλο ξέφωτο, όπου βρίσκεται μια πέτρινη κατασκευή σαν περίπτερο, από την οποία το μονοπάτι περνά δίπλα.

Η κλίση του μονοπατιού μικραίνει και αυτό κινείται πλέον σε ΒΔ κατεύθυνση ξαναμπαίνοντας σε βλάστηση. Σύντομα, το μονοπάτι βγαίνει με απόλυτη ασφάλεια στην άκρη ενός γκρεμού που προσφέρει μοναδική θέα της άλλης πλευράς του φαραγγιού του Ενιπέα, που κατακρημνίζεται στην βόρεια πλευρά του, της Ζηλνιάς. Από εδώ και πέρα η κλίση του μονοπατιού μηδενίζεται καθώς μπαίνει σε μια χαρακτηριστική ευθεία-τούνελ, μέσα σε δάσος πεύκου. Αμέσως μετά και μόλις το μονοπάτι αρχίζει να κατηφορίζει για πρώτη φορά από το Λιτόχωρο, μια άλλη έκπληξη περιμένει το δρομέα, καθώς μια μοναδική εικόνα ανοίγεται μπροστά του: το συγκρότημα των κορυφών απλώνεται αμφιθεατρικά μπροστά, με τον Ενιπέα σε πρώτο πλάνο και σε όλο το ανάπτυγμά του σε πλάτος και το Μοναστήρι του Αγίου Διονυσίου στο κέντρο.

Από εδώ και μετά, το μονοπάτι κατηφορίζει συνεχώς και σχεδόν με σταθερή κλίση, με κάποιες μόνο εξαιρέσεις. Δεξιά μας κάτω και σε πολύ μεγάλο βάθος βρίσκεται ο Ενιπέας. Σταδιακά τα πεύκα δίνουν τη θέση τους σε οξιές. Μετά από δύο περίπου χιλιόμετρα κατάβασης βρισκόμαστε μπροστά σε μια διχάλα. Πρόκειται για τη διακλάδωση του μονοπατιού, που ένα του σκέλος (δεξί) συνεχίζει να κατηφορίζει προς Καστάνα, που είναι και η σωστή διαδρομή, ενώ το άλλο του σκέλος (αριστερό) ανηφορίζει και έχει τελικό προορισμό το Μοναστήρι. Εδώ βρίσκεται Σημείο Ελέγχου. Απ αυτό το τελευταίο, οι αθλητές θα έρθουν αφού πρώτα θα έχουν περάσει από το Μοναστήρι και θα επιστρέφουν προς Καστάνα-Λιτόχωρο. Η κατάβαση συνεχίζεται και τελικά το μονοπάτι αφού γίνεται στενό και κάνει απότομους ελιγμούς, συμβάλει στο μεγαλύτερό του Ε4. Εκεί οι αθλητές στρίβουν αριστερά και σε 100 μέτρα φτάνουν στη ρεματιά της Καστάνας, όπου μικρή ξύλινη γέφυρα περνά στην απέναντι πλευρά, όπου βρίσκεται πέτρινη βρύση. Αυτή είναι η τοποθεσία του ομώνυμου Σταθμού. Από εδώ οι αθλητές του Χειμωνιάτικου Ενιπέα συνεχίζουν την πορεία τους προς τη Μονή Αγ. Διονυσίου.

Το μονοπάτι συνεχίζει προς τη Μονή Αγ. Διονυσίου σχηματίζοντας κορδέλες δεξιά και αριστερά από τον Ενιπέα, με το πέρασμα γεφυρών από τη μια όχθη στην άλλη, άλλοτε ανεβαίνοντας και άλλοτε κατεβαίνοντας. Συνολικά, μέχρι τον επόμενο Σταθμό, 3 χιλιόμετρα πιο πέρα, η διαδρομή περνά από 4 γέφυρες ακόμα (5 με εκείνη της Καστάνας). Η πορεία είναι αρκετά επίπονη λόγω των απότομων κλίσεων αλλά το τοπίο αποζημιώνει την προσπάθεια. Στα 2 χιλιόμετρα η διαδρομή περνά από το Άγιο Σπήλαιο, μια χαρακτηριστική ανοιχτή σπηλιά, με πηγή και ένα μικρό εκκλησάκι. Ένα χιλιόμετρο πιο πέρα φτάνουμε μπροστά από μια ακόμα γέφυρα την οποία όμως δεν περνάμε. Εκεί ακριβώς βρίσκεται ο μοναδικός Σταθμός του αγώνα.

Ακριβώς απέναντι από τη γέφυρα, ανάμεσα από τους χαμηλούς θάμνους, ξεκινά ένα μικρότερο μονοπάτι που ανηφορίζει με μικρή κλίση στην αρχή και απότομα αμέσως μετά. Η τεχνική του δυσκολία μεγαλώνει καθώς κινείται ανηφορικά χωρίς επαρκείς στροφές που θα μείωναν την κλίση του. Το μονοπάτι αν και στενό είναι καλογραμμένο. Σταδιακά στρέφεται αριστερά (ανατολικά) και η κλίση του μειώνεται απότομα, για να γίνει σχεδόν επίπεδο για μικρό διάστημα. Η ανηφορική πορεία του ξαναρχίζει σύντομα αλλά με μικρότερες κλίσεις και περνάει κάθε τόσο από μικρά σελώματα (μικρούς αυχένες της πλαγιάς). Η πορεία του είναι συνεχής και τα "καγκέλια" σχεδόν ανύπαρκτα. Η χάραξή του μοιάζει εντελώς πρόχειρη σε πολλά σημεία, σημάδι της μακρόχρονης εγκατάλειψής του. Ωστόσο, σε σταθερά τμήματα της πλαγιάς με μηδενική κλίση, είναι προφανές το πλάτος του, που διατηρήθηκε αναλλοίωτο στα χρόνια που μεσολάβησαν από την εγκατάλειψή του, δεκαετίες πριν.

Μετά και από μία τελική ανάβαση ξεκινά σταδιακά ο κατήφορος του μονοπατιού. Σύντομα βρίσκουμε έναν πολύ απότομο σύντομο κατήφορο που οδηγεί μέσα σε μια μικρή ρεματιά, κάνοντας ένα καγκέλι στο τέλος. Μπροστά μας ξεπροβάλλει ένας γιγάντιος βράχος, καταμεσίς στη ρεματιά. Άφθονο νερό κυλά στη ρεματιά αυτή το μεγαλύτερο μέρος του χρόνου, σχηματίζοντας μάλιστα κι έναν όμορφο μικρό καταρράχτη λίγων μέτρων ύψους. Περνάμε ανάμεσα από πεσμένους βράχους και συνεχίζουμε με μικρή ασήμαντη κατηφόρα, για να ανηφορίσουμε για πολλοστή φορά λίγο μετά. Στη συνέχεια κι αφού περάσει ένα ακόμα τμήμα ευθείας, ξεκινά σταδιακάκατήφοροςμέσα σε δάσος πεύκου. Πιο πέρα, το μονοπάτι πέφτει σε μια μεγαλύτερη ανοιχτή ρεματιά με βλάστηση πεύκου, στην οποία κυλά ένα ακόμα καλό ρυάκι. Το μονοπάτι περνά απέναντι και συνεχίζει χάνοντας ύψος συνεχώς. Το τελείωμα του μονοπατιού αυτού που έχει μήκος περίπου 4 χιλιόμετρα, έρχεται ομαλά με τη συμβολή του σε κεντρικότερο, εκείνο που κατηφορίζει από την Γκόλνα προς την Καστάνα.

Εκεί στρίβουμε και πάλι προς τον κατήφορο (αριστερά προς Καστάνα) και ταυτίζουμε τη διαδρομή μας για περίπου ένα χιλιόμετρο με εκείνη που είχαμε κάνει στο πρώτο πέρασμα από εκεί. Φτάνοντας και πάλι (για δεύτερη φορά)στη συμβολή αυτού του μονοπατιού με το Ε4, στρίβουμε τώρα δεξιά προς Λιτόχωρο. Η πορεία του είναι κυρίως κατηφορική, χωρίς όμως να λείπουν οι ανηφόρες! Υπάρχουν δύο μεγάλες κατηφόρες και μία μέτρια ανηφόρα, στα 5 χιλιόμετρα που απομένουν μέχρι την έξοδο του Ενιπέα στις παρυφές του Λιτοχώρου. Το τμήμα αυτό ταυτίζεται και με μέρος της διαδρομής του Olympus Marathon.

Οι χαρακτηριστικές τσιμεντόπλακες που σκεπάζουν το αυλάκι ύδρευσης του Λιτοχώρου, αποτελούν τον προάγγελο του τέλους του μονοπατιού του Ενιπέα. Από εκεί και μέχρι τον τερματισμό στον προάυλιο χώρο του σταδίου Λιτοχώρου, η διαδρομή ταυτίζεται με εκείνη της εκκίνησης. Αμέσως μετά τα σκαλιά μας κατεβάζουν από το αυλάκι και προσπερνάμε το νεόδμητο ξύλινο φυλάκιο ενημέρωσης των πεζοπόρων του Ε4. Αμέσως μετά περνάμε και ένα εξοχικό κέντρο και πατάμε άσφαλτο για 300 μέτρα. Πριν τα κοιμητήρια και το υδραγωγείο, αφήνουμε το δρόμο και στρίβουμε αριστερά σε γνωστή διαδρομή, αφού από εδώ και πέρα η διαδρομή ταυτίζεται με εκείνην της εκκίνησης στα πρώτα δύο χιλιόμετρα.